logo Sierpc online

Newsy | Ogłoszenia | Forum Dyskusyjne | Księga pozdrowień | Hyde Park Zaloguj się | Rejestracja

Co proponujemy:
O mieście
Historia
Kultura
Zabytki
Informator
Sport
Sierpeckie linki
Galeria zdjęć
Archiwum
Strona główna


Gawędy przy darciu pierza
Wieści znad Bugu i sen proboszcza
2024-10-02
Od Rościszewa do Kryłowa jest prostej linii ponad 400 kilometrów.

Każdy wie, że rzeka Bug płynie dość daleko od naszych zachodnich peryferii Mazowsza. I nie chodzi nam o tę część rzeki, gdzie już w okolicach Serocka między Warszawą i Pułtuskiem łączy się ona z Narwią i wkrótce wraz z nią wpada do Wisły. Przenieśmy się dalej, nad jej środkowy bieg będący dzisiaj linią graniczną Polski i Ukrainy. W czasach Rzeczypospolitej królewskiej była w środku kraju. Obszar ten to Ziemia Bełska o długiej i ciekawej historii, która w czasach jeszcze dawniejszych niż nasza opowieść należała przez kilkadziesiąt lat do książąt mazowieckich. Odwiedzimy położony tam Kryłów, ongiś urocze miasteczko, a dzisiaj pograniczna nadbużańska wioska. Cóż nas do tego skłania?

Okazuje się, że w II połowie XVIII wieku Kryłów był własnością Jeżewskich, znanych nam dziedziców dóbr rościszewskich.... dalej

Herb Cholewa
2024-02-17
Cieśla na niemieckiej ilustracji z XVI wieku

Północno-wschodni odcinek granicy w czasach pierwszych Piastów był dość specyficzny. Na północ od Mazowsza żyli Prusowie, a na północny wschód Jaćwingowie. Były to plemiona bałtyjskie (spokrewnione z Litwinami i Łotyszami) wciąż wyznające swoją wiarę pogańską. Od ziem polskich oddzielał ich pas puszcz i lasów. Granica wówczas nie była wyraźną linią, a szersze bądź węższe pogranicze było prawie niezamieszkane.

Nie zawsze tam jednak panował spokój, nieraz dochodziło do zbrojnych starć. Nasi władcy myśleli o przyłączeniu jakichś terenów. Sąsiedzi dokonywali wypadów na Mazowsze i inne pobliskie ziemie często w celach rabunkowych.

Nasza opowieść dotyczy jednej z wypraw Bolesława Szczodrego (Śmiałego). Wyruszył on w kierunku uciążliwych Jaćwingów. Jechał przez puszczę. Konie zapadały się w częstych tam bagnach. Do dzisiaj możemy je w tej... dalej

Siemowit IV prawie królem
2023-12-19
Pomnik księcia Siemowita IV w Gostyninie

Imię Siemowit w piastowskiej gałęzi książąt mazowieckich było popularne. Pierwszym był jeden z synów znanego księcia Konrada I Mazowieckiego. Na jego dworze pewnie znana była kronika Anonima zwanego Gallem, i nadając imiona synom książę sięgnął do dawnych antenatów: Siemomysła (ojca Mieszka I) i Siemowita (pradziada Mieszka I).

Pośród wielu książąt na Mazowszu Siemowit IV nie miał sobie równego. Był młodszym z synów Siemowita III i jego pierwszej żony Eufemii. Młodość spędzał na dworze ojca w Płocku. Towarzyszami zabaw, a potem dorastania, byli przeważnie synowie mazowieckich dostojników państwowych. Tak kształtowały się zażyłości i przyjaźnie z późniejszymi rycerzami Księstwa Mazowieckiego. Siemowit IV podobnie jak brat Janusz I (zwany Starszym) otrzymał od ojca jeszcze za jego życia dzielnicę pod zarząd. Po jego śmierci został władcą zachodniej części Mazowsza ze... dalej

Cholera i inne zarazy
2023-08-14
Gawędy przy darciu pierza: Cholera i inne zarazy

Zarazy pojawiały się w dziejach wielokrotnie. Epidemie, które niosły śmiertelne żniwo, zawsze budziły wyjątkową grozę wśród ludności. Taką też chorobą była cholera. Strach ogarniał ludzi. Nie radzono sobie z zarazami, nie znano ich źródła, kojarzono z rozprzestrzeniającym się złym, niezdrowym powietrzem. W starych, mających parę wieków suplikacjach (z łaciny: suplicatio - błaganie) jedna z próśb brzmi: Od powietrza, głodu, ognia i wojny wybaw nas Panie. Szeroko rozprzestrzeniające się choroby nazywano również morowym powietrzem. 

Wiemy o zarazach, które docierały do Sierpca w ubiegłych stuleciach. Szalejąca w 1483 roku epidemia dżumy określana jako morowe powietrze znana jest nam z przekazów dotyczących sierpeckiego sanktuarium maryjnego. W dziejach Sierpca odnotowano kolejne inwazje rozprzestrzeniających się masowo chorób.

... dalej

Potop szwedzki i ukryte skrwileńskie skarby
2023-07-17
"Szwedzi w Polsce", obraz Henryka Pilattiego. Źródło: Internet

Był rok 1655. 19 lipca Szwecja formalnie wypowiedziała wojnę Rzeczypospolitej. 21 lipca wojska szwedzkie wkroczyły do Wielkopolski, na Kurlandię i Żmudź. Była to kontynuacja wcześniejszych wojen polsko-szwedzkich, w których genezie leżała polityka dynastyczna Wazów zasiadających na tronach polskim i szwedzkim. W tym czasie w Rzeczypospolitej panował król Jan Kazimierz, a w Szwecji Karol X Gustaw z dynastii Wittelsbachów, syn Katarzyny Wazówny. Szwedzi mieli silną pozycję na wybrzeżach Bałtyku oraz wielką chęć zdobywania łupów i podboju kolejnych ziem. Bałtyk mógłby stać się ich morzem wewnętrznym. Na drodze do sukcesu stały Rzeczypospolita i Rosja rywalizujące ze sobą o Inflanty, którymi zainteresowana była również Szwecja. Skandynawscy sąsiedzi uznali, że najlepiej rozpocząć od pokonania wyczerpanej wojnami Rzeczypospolitej Obojga Narodów.... dalej

Inne gawędy:



2024-10-02 - Wieści znad Bugu i sen proboszcza
2024-02-17 - Herb Cholewa
2023-12-19 - Siemowit IV prawie królem
2023-08-14 - Cholera i inne zarazy
2023-07-17 - Potop szwedzki i ukryte skrwileńskie skarby
2023-03-01 - Herby Prus I, Prus II i Prus III
2022-08-13 - O sanktuarium maryjnym w Sierpcu
2022-07-26 - Wakacje w Sudragach prawie 100 lat temu
2022-06-15 - Tragedia w Wilczogórze
2022-03-23 - W Piastowie przed wiekiem
2021-10-22 - Herb Dołęga
2021-08-13 - O pustelniku z Blizna
2021-07-11 - Siemowit III i jego tragiczna pomyłka
2021-05-31 - Początki sanktuarium w Skępem
2021-04-29 - Herb Prawdzic
2021-03-28 - Czy Stefcia "Trędowata" spoczywa na sierpeckim cmentarzu?
2021-02-28 - Zjawa z Goleszyna
2021-01-27 - Wesele w 1892 roku, a teść i świekr prawie bliźniakami
2021-01-11 - Herb Gozdawa i Krystyn z Gozdowa
2020-12-06 - Święty Mikołaj i wilki
2020-11-23 - O karczmie w Piaskach
2020-10-25 - Świetliki
2020-09-28 - Herb Rogala
2020-09-01 - Kapliczka na studzience
2020-08-05 - Z dziejów i tradycji Żurawina
2020-07-24 - O zbóju Madeju
2020-06-27 - Zjawa znad Babieckiego jeziora
2020-06-05 - O licznym rozrodzeniu szlachty mazowieckiej
2020-06-05 - Gawędy przy darciu pierza - słowem wstępu


Zauważyłeś błąd na stronie?

[x]
O nas | Napisz do nas ^^ do góry


Wszelkie materiały, artykuły, pliki, rysunki, zdjęcia (za wyjątkiem udostępnianych na zasadach licencji Creative Commons)
dostępne na stronach Sierpc online nie mogą być publikowane i redystrybuowane bez zgody Autora.