Świętujmy 703. urodziny Sierpca

Uroczystość przekazania portretu księcia Wacława w Centrum Kultury i Sztuki w Sierpcu, dnia 29 listopada 2022 r.

Portret księcia Wacława

Pocztówka wydana przez Konfraternię Sierpecką w Bydgoszczy na 700-lecie Sierpca

Wyczekana przez sierpczan, otwarta w dniu 18 stycznia 2025 roku, obwodnica Sierpca, zyskała nazwę 700-lecia Miasta Sierpca, 19.01.2025 r.

Ulica Księcia Wacława na historycznej pocztówce z 1940 roku (dawniej nosiła nazwy Żabia, a później 1-go Maja). Ze zbiorów PDDMS

Ulica Księcia Wacława (dawniej nosiła nazwy Żabia, a później 1-go Maja), lata 70. XX wieku.

Mamy kolejną rocznicę związaną z otrzymaniem praw miejskich przez Sierpc. Przypominamy sobie uroczystości z 2022 roku. To było nasze siedemsetlecie. Warto jest do tego zagadnienia wracać, przypominać pewne wątki z historii oraz osoby ważne dla naszego miasta. Do takich należał książę płocki Wacław.
 

Wacław (ur. ok. 1295 - zm. 1336?) był synem Bolesława II i czeskiej królewny Kunegundy. Imię nawiązujące do świętego patrona Czech otrzymał na cześć wuja króla Czech Wacława II, wówczas pretendenta do korony polskiej. W źródłach historycznych najczęściej nazywany jest Wańką. Za życia ojca zapewne nie otrzymał żadnej ziemi. Natomiast w wyniku podziału Mazowsza po śmierci ojca został władcą jego zachodniej części z Płockiem, Gostyninem i Wyszogrodem. Jako władca stosunkowo drobnego księstwa położonego pośród silnych tworów politycznych - jednoczącej się po okresie rozbicia dzielnicowego Polski, państwa krzyżackiego, Litwy i Czech - nie miał łatwego bytu politycznego. W czasie swoich rządów starał się zachować jak najwięcej niezależności, lawirując między wymienionymi państwami. Decyzja złożenia w końcu (w sytuacji prawie bez wyjścia) hołdu królowi Czech, Janowi Lukse­mburskiemu, była zapewne próbą wyboru mniejszego zła i utrzymania chociaż ograniczonej niezależności własnego państewka. W średniowieczu składanie hołdu przez drobnych książąt władcom rządzącym państwami repre­zentującymi inne kręgi etniczne nie było czymś zaskakującym. A Czesi nie byli kimś obcym, szczególnie dla księcia Wacława, którego matka była Czeszką.

Wacław, rządzący naszym Mazowszem Płockim, wywarł również swój wpływ na losy Sierpca. W 1322 roku zawarł układ z biskupem płockim Florianem. Miała nastąpić między nimi zamiana posiadłości. Biskupowi miał być przekazany Sierpc oraz okoliczne wsie: Borkowo, Kisielewo, Śniedzanowo i Żurawin. Układ jednak został anulowany. Miejscowości te jeszcze przez kilkadziesiąt lat były dobrami książęcymi. Prawdopodobnie wkrótce po 1322 roku książę nadał dla Sierpca prawa miejskie średzkie i uposażył gruntami około 50 łanów chełmińskich (po około 16,5 ha). Na terenie tym powstały później Włóki Małe. Nie mamy pewności co do daty zgonu księcia, zapewne pochowanego w katedrze płockiej. Wacław miał za żonę Elżbietę, córkę wielkiego księcia litewskiego Giedymina. Ich dziećmi byli Bolesław III i Anna. 

Więcej o księciu Wacławie można przeczytać w tekście sprzed paru lat [dostępny TUTAJ]

Brakowało nam wizerunku naszego księcia. Tu mogła pomóc tylko wiedza i wyobraźnia. Dzieła podjął się artysta z Bydgoszczy Andrzej Delikta. Z inspiracji Konfraterni Sierpeckiej w Bydgoszczy powstał portret księcia Wacława. Został on przekazany Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta Sierpc. O uroczystości wpisującej się w obchody rocznicowe również napisano w artykule - [dostępny TUTAJ]

Książę przypomina się nam, gdy przechodzimy niewielką uliczką na sierpeckiej Starówce. Szkoda, że ulica Księcia Wacława wygląda tak skromnie - może kiedyś nabierze więcej uroku. Natomiast upamiętnienie sierpeckich uroczystości jubileuszowych przypie­czętowano nadaniem sierpeckiej obwodnicy nazwy Trasa 700-lecia Miasta Sierpca. [artykuł dostępny TUTAJ]

Zatem zapraszam do lektury i wspomnień w kolejne świętowanie uzyskania praw miejskich przez Sierpc.