Publikacja Wojciecha Szablewskiego na 700-lecie Borkowa Kościelnego i Borkowa Wielkiego

Wojciech Szablewski: 700 lat Borkowa Kościelnego i Borkowa Wielkiego 1322-2022, [Sierpc] 2022, 78 s.; il.

Publikacja Wojciecha Szablewskiego "700 lat Borkowa Kościelnego i Borkowa Wielkiego 1322-2022"

Publikacja Wojciecha Szablewskiego "700 lat Borkowa Kościelnego i Borkowa Wielkiego 1322-2022"

Borkowo w gminie Sierpc ma szczęście do regionalistów, którzy mając miejscowość w sercu, utrwalają jej dzieje na kartach książek.

Borkowskim monografistą był nieżyjący już ksiądz kanonik Stefan Prusiński (1930-2022), któremu miejscowość zawdzięcza opracowania historii. Dla wielu stały się one podstawową literaturą do zgłębiania dziejów wsi. Duchowny własnym sumptem wydał kilka publikacji, w których ze znawstwem i pieczołowitością zawarł historię Borkowa oraz parafii ("Borkowo: zarys historii parafii (1377-1999)", Borkowo 2000), tamtejszych ochotniczych straży pożarnych ("Ze św. Florianem: OSP w parafii Borkowo", Borkowo 2009), opisał przydrożne kapliczki i krzyże, będące nieodłącznym i jakże charakte­rystycznym elementem borkowskiego krajobrazu ("Kapliczki i krzyże borkowskie", Borkowo 2010) oraz z kronikarską dokładnością przedstawił wykaz najważnie­jszych dat z ponad 600-letniej parafii Borkowo ("Kronika parafii Borkowo: kalendarium", Borkowo 2009).

Jubileuszowy rok 2022 był okazją do świętowania nie tylko 700-lecia miasta Sierpca, ale także leżącego tuż obok Borkowa. Z tej okazji powstała publikacja "700 lat Borkowa Kościelnego i Borkowa Wielkiego 1322-2022", której autorem jest borkowianin Wojciech Szablewski. W latach 1984-1995 piastował on stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej w Borkowie Kościelnym, całe życie zaangażowany był na rzecz rozwoju sportu na terenach wiejskich, zwłaszcza jako działacz Ludowych Zespołów Sportowych. Będąc od wielu lat na emeryturze nie zmniejszył swej aktywności na rzecz promowania sportu i zdrowego stylu życia. Dodatkowo postawił sobie za cel utrwalanie dziejów rodzinnej miejscowości, stąd też wydana w formacie A4 i licząca 78 stron publikacja.

Opracowanie otwiera rys historyczny Borkowa Kościelnego i Borkowa Wielkiego, uzupełniony ciekawym podrozdziałem zatytułowanym "Epizody z życia mieszkańców", w którym opisane zostały obrzędy mieszkańców wsi, m.in. związane z okresem postu, zabawy i psoty borkowskich dzieci, zabawne anegdoty, prace codzienne gospodarzy, zmiany we wsi, wynikające m.in. z postępu czy przemian społeczno-gospodarczych.

Ważną część książki stanowią biogramy znanych borkowian (jak zaznacza autor, jest to wybór subiektywny). Są to borkowscy ziemianie, duchowni, nauczyciele, przemysłowcy, działacze społeczni, samorządowi czy sołtysi. Znaleźli się wśród nich: Abraham Socha (wojewoda płocki, od 1382 r. właściciel Borkowa), Wojciech Rościszewski (teolog, filozof, kaznodzieja kościoła Mariackiego w XVII w.), Stanisław Ożarowski (dziedzic Borkowa Kościelnego), Zdzisław Ożarowski (regionalista, badacz dziejów Ziemi Dobrzyńskiej i Północnego Mazowsza), Michał Ożarowski (syn Stanisława, zamordowany tuż po wojnie nauczyciel), Kazimierz Iłowiecki (prze­mysłowiec, założyciel borkowskiej fabryki cukierków, czekolady i przetworów owocowych), Wit Cywiński (działacz konspiracyjny z czasów II wojny światowej), Ignacy Czacherski (kowal), Józef Olendrzyński (żołnierz spod Monte Cassino), Władysław Jaśkiewicz (zasłużony strażak), Marian Gajewski (sportowiec, strażak), Antoni Mazurowski (nauczyciel), Stanisław Tomkalski (powojenny budowniczy), Kazimierz Cendlewski (samorządowie­c), Kazimierz Janiszewski (społecznik). Autor ponadto wymienia nazwiska ofiar II wojny  światowej oraz osób, które w owym czasie ukrywały Żydów.  Wymienione są też osoby, które swoim zaangażowaniem i pracą przyczyniły się w ostatnich dekadach do rozwoju wsi i regionu.

Wojciech Szablewski podjął się także charakte­rystyki borkowskich organizacji, instytucji i stowarzyszeń. Rozdział ten otwiera historia szkolnictwa (od pierwszej publicznej szkoły, która powstała w połowie XIX wieku), dalej czytelnik poznaje historię Ochotniczej Straży Pożarnej w obydwu miejscowościach, kółek rolniczych, Związku Młodzieży Wiejskiej oraz zagadnienia szczególnie bliskie Autorowi, czyli borkowskie koła Ludowych Zespołów Sportowych.

Publikację zamyka rozdział, w którym znalazły się wspomnienia borkowian. Dzięki nim przekaz ustny, choć naznaczony nutą subiektywizmu, uzupełni wiedzę o miejscowości i jej mieszkańcach. Swoimi reminisce­ncjami podzielili się z czytelnikiem: Mieczysława Alicja Rożniak, Wiesław Górecki, Tadeusz Spychała, Kazimierz Janiszewski, Włodzimierz Brdak oraz sam Autor.

Opracowanie zawiera dodatkowo opis zorganizowanych 11 czerwca 2022 r. uroczystych obchodów związanych z 700-leciem miejscowości.

W publikacji Wojciecha Szablewskiego, co przyznaje także sam Autor, zabrakło historii działalności PGR w Borkowie Wielkim, warto byłoby w przyszłych wydaniach bliżej omówić zmiany zachodzące we wsi na przestrzeni ostatnich dekad oraz szczegółowo przedstawić odchodzące w zapomnienie zwyczaje kościelne i świeckie, które miały niewątpliwy wpływ na rytm życia mieszkańców Borkowa.

Atutem opracowania Wojciecha Szablewskiego jest szata graficzna i liczne dobrej jakości zdjęcia, zarówno archiwalne (ukłony dla osób, które podzieliły się swoimi rodzinnymi pamiątkami), jak i współczesne, ukazujące walory turystyczne miejscowości. Autor wielokrotnie zwraca uwagę na aspekty przyrodnicze, zwłaszcza Borkowa Kościelnego, na które składają się wyjątkowe okazy drzew oraz przepływająca tu rzeka Sierpienica.

Szkoda, że w tekście zabrakło przypisów, które pozwoliłyby szerzej sięgnąć do wykorzystanych przez Autora źródeł. Niektóre informacje w tekście, zwłaszcza dotyczące historii, wymagają weryfikacji lub uzupełnienia. Na końcu książki podana jest zaledwie bibliografia selektywna, w której zabrakło jednak fachowego opisu bibliograficznego wykorzystanej publikacji.

Wojciech Szablewski: 700 lat Borkowa Kościelnego i Borkowa Wielkiego 1322-2022, [Sierpc] 2022, 78 s.; il.

Po więcej informacji na temat ukazujących się książek regionalnych lub po polecenia literackie zapraszam na kanał literacki Ex Libris

Ex Libris na FB